قند چيست؟
قند كه يك افزودني شيرين به غذاها است، مي تواند باعث مشكلات جدي براي سلامتي بشود. قند يك كربوهيدرات ساده است كه متعلق به يك كلاس از مواد شيميايي شيرين مزه است.قند و شكر ازجمله مواد غذايي هستند كه بسياري از ما بدون اينكه از عوارض اين دو مواد قندي اطلاع داشته باشيم، بيش از حد از از آنها استفاده ميكنيم. بيماريهايي كه نام برده ميشود ناشي از مصرف بي رويه در مواد قندي است. اين بيماريها عبارتاند از ديابت، بيماري قلبي، چاقي، اختلال در مغز، ضعف در سيستم ايمني بدن، افزايش قند خون، پوسيدگي دندان و سوءتغذيه و ديگر مواردي است كه جهت جلوگيري از آنها بايد در مصرف اين مواد پركالري توجه شود.
ليست مواد غذايي بدون قند براي مبتلايان به ديابت
- سبزيجات و ميوهها را انتخاب كنيد
سبزيجات و ميوهها انتخابهاي بسيار خوبي براي ليست مواد غذايي افراد ديابتي هستند. سبزيجات برگ دار سبز تيره مانند كلم بروكلي، كلم پيچ، كلم و اسفناج و سبزيجات نارنجي رنگ مانند هويج، فلفل زرد و كدو را به ليستتان اضافه كنيد.
- غلات كامل، چربيهاي سالم و پروتئين بدون چربي بجاي غلات تصفيه شده كه ممكن است سطح قند خون شما را به سرعت بالا ببرد، محصولات غلات كامل را انتخاب كنيد. مواد غذايي مانند نان گندم كامل، برنج قهوهاي، كوينولا، جو دوسر و جو را به ليست مواد غذايي خود اضافه كنيد. وقتي نوبت چربيها شد، غذاهايي را انتخاب كنيد كه حاوي چربيهاي تك غير اشباع، چربيهاي چند غير اشباع و اسيدهاي چرب امگا۳ هستند.
با توجه به اينكه شيريني خوراكي مورد پسند بسياري از ايرانيان است، اما اين خوراكي محبوب براي بسياري از طرفدارانش به علت كالري بالا بهواسطه قند گلوكزي كه در آن پنهان است، مطلوب نيست. در اين ميان افراد ديابتي روي تلخ شيريني را بيشتر از روي شيرينش ديدهاند. اين خوراكي بهواسطه بالا بردن گلوكز خون اين افراد، براي آنها مضر است. انگيزه اصلي براي توليد محصولات بدون قند، افراد ديابتي و كساني بودند كه تمايلي به چاق شدن نداشتند.
فرهنگ استفاده از شيريني بدون قند تاكنون به خوبي در كشور جا نيفتاده است و ما در نظر داريم با فرهنگسازي صحيح، مردم به خصوص افراد مبتلا به ديابت را به استفاده از اين شيرينيها ترغيب كنيم.
شيرين كننده هاي مصنوعي براي توليد محصولات بدون قند
- استويو سايد:
اين شيرين كننده عصاره طبيعي گياه استويا مي باشد. استويا گياهي با نهايت ارتفاع يك متر وحداكثر عمر پنج سال با برگ هاي شيرين است كه بومي آمريكاي جنوبي بوده و تاب سرما ندارد. پودر استويوسايد داراي طعم و بوي كاملا طبيعي و مشابه شكر است.اين پودر در حدود ۳۰۰ مرتبه از ساكارز شيرين تر است. هم چنين اين ماده در دماي بالا پايدار بوده و در بدن انسان نيز تجزيه نمي شود. جذب استويوسايد خوراكي در بدن انسان بسيار كم ميباشد. از اين پودر ميتوان به عنوان يك شيرين كننده، بدون مضرات شكر در انواع فرآورده هاي شيريني و قنادي استفاده نمود.
- ايزومالت:
قدرت شيرين كنندگي ايزومالت نصف ساكارز (شكر) بوده ولي از نظر مزه شبيه شكر است و علاوه بر خاصيت شيرين كنندگي به عنوان “عامل حجم دهنده و ايجادكننده بافت” در مواد غذايي به كار برده مي شود. و به جاي ۹۹/۸ % حجم شكر در محصولات بدون قند استفاده ميگردد و باعث ايجاد اثرات فيزيولوژيكي ذيل ميگردد:
- كنترل چاقي
آنزيم هاي روده انسان توانايي هيدروليز پيوندهاي پايدار ايزومالت را ندارند، بنابراين جذب ايزومالت در روده كوچك به كندي صورت ميگيرد و نهايتا بدن انسان تنها ۵۰ درصدد انرژي ايزومالت را دريافت ميكند.
- بهبود عملكرد روده ها
اين ماده يك كربوهيدرات كم هضم است و مانند فيبرهاي غذايي عمل مي كند. در واقع در روده جذب نمي شود بنابراين پس از مصرف ايزومالت، تركيبات غذايي موجود در روده كوچك غني تر از زماني است كه موادي مثل شكر مصرف مي شود، چون شكر سريعا به صورت آنزيمي هيدروليز شده و كاملا در روده كوچك جذب مي شود.
- ممانعت از پوسيدگي دندان ها
به دليل اينكه پيوندهاي بين ملكولي ايزومالت به راحتي شكسته نميشود، در نتيجه توسط باكتري ها به راحتي تخمير نميگردد و محيط دهان را اسيدي نميكند ،لذا پس از مصرف PH دهان افت چنداني پيدا نميكند، به طوري كه بر طبق گزارش سلامت FDA در سال ۲۰۰۳ ، مصرف محصولات حاوي ايزومالت برخلاف شكر موجب پوسيدگي دندان نميشود. همچنين اين ماده باعث ترشح بزاق در دهان شده، به طوري كه پوسيدگي هاي كاني هاي دندان را در مراحل اوليه ترميم ميكند.
- عدم افزايش قند خون
با توجه به اينكه پاسخ گلايسمي براي ايزومالت ۹ و براي ساكارز (شكر) ۶۸ و براي گلوكز ۱۰۰ و همچنين ميزان پاسخ انسولين براي ساكاروز ۴۳، براي گلوگز ۱۰۰ و براي ايزومالت ۶ بيان شده است. با توجه به اين كه ميزان اين دو انديس براي ايزومالت نسبت به شكر بسيار كمتر است و پس از مصرف آن گلوكز به آرامي وارد خون ميشود، ترشح انسولين خون به حداقل مي رسد لذا منحني قند و انسولين خون برخلاف مصرف شكر نزديك به پايه ميباشد و تغيير چنداني نمييابد، در نتيجه براي افراد ديابتي توصيه ميشود.
- آسه سولفام پتاسيم:
اين ماده ۲۰۰ بار از شكر شيرين تر بوده و داراي مقاومت دمايي مطلوب و پايداري خوبي ميباشد. علاوه بر اين بدون هضم از بدن خارج ميشود و در نتيجه بدون كالري است. سازمان افزودنيهاي غذايي WHO و FAO و (JECFA) غيرسرطان زا بودن اين شيرين كننده را كاملا تاييد نموده است. حد مجازمصرف روزانه آن ۱۵ ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم از وزن بدن است. اين ميزان مصرف توسط سازمان هاي USFDA و JECFA تاييد شده است.
- سوكرالوز:
سوكرالوز شيرين كننده بدون كالري است كه از شكر مشتق ميشود و ۶۰۰ بار از شكر شيرين تر است. حجم زيادي از سوكرالوز وارد مدفوع ميشود و مقدار بسيار كمي وارد بافتها و ارگانها شده و در نهايت از ادرار دفع ميشود.
سوكرالوز در بيش از ۱۰۰ تحقيق مورد بررسي قرار گرفته و سالم و بي خطر بودن آن ثابت شده و تاكنون هيچ گونه گزارشي از عوارض نامطلوب همچون پوسيدگي دندان، افزايش قند در افراد ديابتي، تغييرات ژنتيكي، سرطان، مشكلات ايمونولوژيك، اختلال در سيستم اعصاب و نيز نقص جنين از اين ماده منتشرنشده است.
جمع بندي كلي
به طور كلي مصرف زياد مواد قندي باعث مريضي هاي فراواني مي شود.امروزه شيرين كننده هاي فرواني كشف شده جايگزين مواد قندي شده اند و همه افراد ميتوانند از ان استفاده كنند.انواع خوراكي مانند بيسكوييت ها،ژله ها،شيرين كننده هاي بدون ضرر و...توليد و ساخته شده اند كه افراد مي توانند از ان ها استفاده كنند.انواع اين محصولات را مي توان در مغازه ها،فروشگاه ها و سوپر ماركت انلاين پيدا و خريداري كرد.